Aziatische hoornaar

De Aziatische hoornaar: een groeiend gevaar voor onze natuur

De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) is een exotische wespensoort die oorspronkelijk voorkomt in Zuidoost-Azië. In 2004 werd deze soort per ongeluk geïntroduceerd in Frankrijk, vermoedelijk via een lading keramiek uit China. Sindsdien heeft de hoornaar zich razendsnel verspreid over grote delen van Europa, en helaas is ook Nederland niet gespaard gebleven. De opmars van de Aziatische hoornaar vormt een serieuze bedreiging voor onze inheemse insecten, en dan vooral voor honingbijen.

Wat maakt de Aziatische hoornaar zo gevaarlijk?

De Aziatische hoornaar is een zeer efficiënte jager. In tegenstelling tot de Europese hoornaar voedt deze soort zich voornamelijk met andere insecten, waaronder honingbijen, zweefvliegen en vlinders. Eén enkele Aziatische hoornaar kan tientallen bijen per dag doden, en een volledig nest kan duizenden slachtoffers maken in een kort tijdsbestek. Bijen zijn cruciaal voor de bestuiving van planten, groenten en fruit. Een afname van hun aantal heeft dus directe gevolgen voor biodiversiteit én voedselproductie.

Daarnaast bouwen Aziatische hoornaars vaak grote nesten die moeilijk te bereiken zijn. Ze hangen meestal hoog in bomen of gebouwen, maar worden ook wel eens aangetroffen in schuurtjes of onder dakranden. Deze nesten kunnen tot wel 60 centimeter doorsnee worden en duizenden individuen bevatten. Omdat ze hun nest fel verdedigen, vormen ze ook een risico voor mensen, vooral als het nest zich op een drukbezochte plek bevindt.

Hoe herken je een Aziatische hoornaar?

De Aziatische hoornaar is iets kleiner dan onze Europese hoornaar. Hij is te herkennen aan:

• Een grotendeels zwart lichaam met een opvallende gele band op het achterlijf

• Gele uiteinden van de poten

• Een oranje tot rood gezicht

• Een snelle en gerichte vlucht

Verwar de Aziatische hoornaar niet met de Europese hoornaar, die roodbruine tinten heeft en juist een beschermde inheemse soort is. Juist door goed op de uiterlijke kenmerken te letten, kun je helpen bij het voorkomen van verkeerde meldingen.

Wat kun jij doen?

Het is belangrijk om alert te zijn. Zie je een hoornaar die je niet vertrouwt? Probeer (vanop veilige afstand!) een duidelijke foto te maken. Denk je een nest te hebben gevonden? Ga er dan absoluut niet zelf op af. De nesten kunnen gevaarlijk zijn en een aanval van een groep hoornaars kan leiden tot pijnlijke steken of zelfs ernstige allergische reacties.

In plaats daarvan is het cruciaal om direct contact op te nemen met de lokale bijenvereniging of een gespecialiseerd meldpunt, zoals waarneming.nl of vespawatch.be (voor meldingen in België). De lokale imkers zijn opgeleid om de soort te herkennen en weten wat de juiste vervolgstappen zijn. In veel gevallen kunnen zij samenwerken met professionele verdelgers om het nest op een veilige en effectieve manier te verwijderen.

Waarom het melden van een nest zo belangrijk is

Hoe eerder een nest wordt opgespoord en vernietigd, hoe beter. In het voorjaar start de koningin met het bouwen van een klein nest, maar in de zomer en herfst groeien deze uit tot enorme kolonies. Elke koningin kan aan het einde van het seizoen honderden nieuwe koninginnen voortbrengen, die op hun beurt het jaar daarop nieuwe nesten zullen stichten. Door vroegtijdige detectie kunnen we deze explosieve toename beperken.

Meldingen van nesten en waarnemingen helpen ook bij het in kaart brengen van de verspreiding van de soort. Dit is essentieel voor wetenschappelijk onderzoek én voor overheidsinstanties die zich bezighouden met de bestrijding van invasieve soorten.

Samen staan we sterker

De strijd tegen de Aziatische hoornaar vraagt om een gezamenlijke inspanning van imkers, natuurliefhebbers, wetenschappers en het grote publiek. Door goed geïnformeerd te zijn en meldingen serieus te nemen, kunnen we de schade aan onze natuur en landbouw beperken. Jouw waarneming kan echt het verschil maken.

Dus: zie je een verdachte hoornaar of een nest? Aarzel niet en neem direct contact op met de lokale bijenvereniging of een erkend meldpunt. Alleen samen kunnen we voorkomen dat deze ongewenste indringer onze natuur verder verstoort.